مسمومیت غذایی هر سال هزاران نفر را راهی بیمارستان می‌کند و گاهی موجب درگیری‌های طولانی‌مدت افراد با اثرات ناشی از مسمومیت می‌شود، اما می‌توان با رعایت چهار قدم ساده، اما موثر از مسمومیت غذایی در امان ماند.
تمیز کردن: دست‌ها، ظروف و سطوح را بشویید
مواد غذایی خام، دست‌ها، ظروف، تخته برش و میز آشپزخانه، محل جمع شدن میکروب‌هایی هستند که می‌توانند شما را بیمار کنند.
- دست‌ها را درست بشویید:
_ از آب و صابون استفاده کنید، یک صابون معمولی که حتی لازم نیست ضد باکتری نباشد. پشت دست‌ها، بین انگشتان و زیر ناخن‌هایتان را حداقل ۲۰ ثانیه بشویید و با یک حوله تمیز خشک کنید.
شستن دست‌ها در مواقع ذیل ضروری است:
⁰ پیش، حین و بعد از آماده‌سازی غذا؛
⁰ بعد از دست زدن به گوشت، مرغ، غذاهای دریایی یا تخم مرغ خام و نپخته؛
⁰ قبل از غذا خوردن؛
⁰ بعد از استفاده از توالت؛
⁰ بعد از تعویض پوشک یا تمیز کردن کودک در توالت؛
⁰ بعد از دست زدن به حیوانات، غذا یا فضولات آنها؛
⁰ بعد از دست‌زدن به زباله‌ها؛
⁰ قبل و بعد از مراقبت از افراد بیمار؛
⁰ قبل و بعد از لمس محل بریدگی و زخم؛
⁰ بعد از سرفه یا عطسه
⁰ بعد از دست زدن به غذا یا داروی حیوانات خانگی؛
- بعد از هر بار استفاده، سطوح و ظروف را بشویید:
_ تخته‌های برش، ظروف و پیشخوان آشپزخانه را با آب گرم و صابون بشویید، به خصوص بعد از استفاده از گوشت، مرغ، غذای دریایی یا تخم‌مرغ خام؛
_ دستما‌های آشپزخانه را در زود به زود در ماشین لباسشویی و با آب گرم بشویید.
- میوه‌ها و سبزیجات را بشویید، اما گوشت، مرغ یا تخم مرغ را نباید شست:
_ میوه‌ها و سبزیجات را زیر آب جاری بشویید. استفاده از ضد عفونی کننده‌ها ضروری نیست، اما در برخی موارد توصیه شده است.
_ میوه‌ها و سبزیجات باید قبل از پوست کندن یا خرد کردن شسته شوند، نه پس از آن.
_ محصولات جالیزی با پوست ضخیم مثل خربزه، هندوانه یا خیار را با برس تمیز و سپس خشک کنید.
_ برای جلوگیری از انتشار میکروب‌های مضر در آشپزخانه، گوشت، مرغ، تخم مرغ یا غذاهای دریایی نباید شسته شوند. شستن گوشت خام باعث پخش میکروب‌ها در سینک ظرفشویی و آشپزخانه می‌شوند.
_ محصولاتی که برچسب “از پیش شسته شده” دارند، احتیاج به شستشوی مجدد ندارند.
جدا کنید: محصولات پخته و خام را کنار هم نگذارید:
- برای گوشت، مرغ، غذاهای دریایی و تخم مرغ، از تخته و ظروف جداگانه استفاده کنید:
_ از یک تخته برش برای محصولات تازه یا غذاهایی که قبل از خوردن پخته نمی‌شوند و از یک تخته دیگر برای گوشت، مرغ یا غذاهای دریایی استفاده کنید.
_ برای غذاهای پخته شده و خام، ظروف جداگانه در نظر بگیرید.
_ ظروف و تخته برشی را که با گوشت خام، مرغ، غذاهای دریایی، تخم مرغ یا آرد تماس دارند، با آب گرم و صابون بشویید.
بعضی از خوراکی‌ها از زمان خرید باید جدا نگه داشته شوند:
_ در سبد خرید، گوشت خام، مرغ، غذاهای دریایی و تخم مرغ را از بقیه خریدها جدا کنید و آنها را در کیسه‌های پلاستیکی بگذارید.
_ گوشت خام، مرغ و غذاهای دریایی را در ظروف یا کیسه‌های پلاستیکی در بسته در یخچال بگذارید و اگر قرار نیست به زودی از آنها استفاده کنید، آنها را فریز کنید.
_ تخم‌مرغ‌ها را با جعبه خودش در یخچال و در قفسه‌ها بگذارید.
پخت با دمای مناسب:
- پختن غذا با دمای مناسب، میکروب‌های بیماری‌زا را از بین می‌برد:
_ برای اطمینان از پخت کامل، می‌توانید از دماسنج مواد غذایی استفاده کنید. بعد از پخت، غذا را گرم نگه دارید (۶۰ درجه سانتیگراد یا بالاتر):
اگر نمی‌خواهید غذا را بلافاصله بعد از پخت، سرو کنید، یا باید آن را در دمای کمتر از چهار درجه نگه دارید یا بیشتر از ۶۰ درجه سانتیگراد. در دمای چهار تا ۶۰ درجه سانتیگراد، رشد میکروب‌ها شروع می‌شود و باعث فاسد شدن مواد غذا خواهد شد.
- غذا را با مایکروویو تا ۷۴ درجه سانتیگراد یا بالاتر گرم کنید:
_ دستورالعمل‌های پخت و پز را بخوانید و طبق آنها غذا را آماده کنید تا مطمئن شوید که کاملا پخته یا گرم است.
_ برخی از غذاها نیاز به هم زدن در میانه گرم شدن دارند تا قسمت‌های سردتر غذا هم گرما را جذب کند.
خنک کردن: غذا را در یخچال بگذارید یا منجمد کنید
- غذاهای فاسد شدنی را دو ساعت بعد از پختن در یخچال بگذارید.
_ باکتری‌هایی که باعث مسمومیت غذایی می‌شوند، بین دمای چهار درجه سانتیگراد تا ۶۰ درجه سانتیگراد تکثیر می‌شوند.
_ یخچال را روی چهار درجه سانتیگراد یا کمتر و فریزر را روی ۱۸- درجه سانتیگراد یا کمتر بگذارید.
_ باقیمانده غذا را در ظروف کم عمق قرار داده و در یخچال بگذارید تا سریع خنک شود.
_ خوراکی‌هایی که نیاز به گذر زمان برای مزه‌دار شدن دارند را در یخچال قرار دهید.
_ انجماد باعث از بین رفتن میکروب‌های مضر نمی‌شود، اما غذا را تا زمان پخت، سالم نگه می‌دارد.