روز جهانی مردم بومی در ۹ آگوست برای ادای احترام به جوامع بومی جهان است. در حدود ۳۷۰ تا ۵۰۰ میلیون بومی در ۹۰ کشور جهان زندگی میکنند. بومیان مجموعه منحصر به فردی از زبانها، سنتها، فرهنگها و سیستمهای حکومتی دارند. ارتباط خاص آنها با طبیعت باعث حفظ محیط زیست شده است، اما برخی جوامع بومی به دلیل تلاشهای دولتهای مرکزی برای کنترل زندگی، با مشکلاتی روبرو هستند که باعث نقض حقوق آنها شده و زندگی آرام و هماهنگ را برایشان دشوار کرده است.
تاریخچه روز جهانی مردم بومی
اولین روز جهانی مردم بومی رسماً در آگوست ۱۹۹۵ جشن گرفته شد؛ روزی که قطعنامه ۴۹/۲۱۴ توسط مجمع عمومی سازمان ملل در ۲۳ دسامبر ۱۹۹۴ به تصویب رسید. دلیل انتخاب این روز برگزاری اولین جلسه کارگروه جمعیت بومی سازمان ملل متحد در کمیسیون فرعی ارتقا و حمایت از حقوق بشر بود. هر ساله دولتها و سازمانهای مختلف، انجمنهای آموزشی و کنفرانسهایی را برای دیدار و گفتوگو در مورد مسائل اجتماعی که گروههای بومی با آن مواجه هستند، برگزار میکند. در این روز در مورد فعالیتها و پروژههایی که برای کمک به جوامع بومی انجام میشود، اطلاعرسانی میشود. موضوع این روز هر سال متفاوت است.
بسیاری از جوامع بومی به دلیل پروژههای توسعه شهری که زمینها و سرزمینهای آنها را تخریب کرده است، در شرایط نامناسبی قرار گرفتهاند. دولتهای مرکزی و سازندگان درگیر در چنین پروژههایی هیچوقت قبل از شروع این توسعهها، از جوامع بومی اجازه نگرفتند یا حتی با آنها صحبت نکردند. سازمانها و آژانسهایی مانند سازمان ملل و یونسکو تلاشهایی در جهت اصلاح قانون اساسی گروههای بومی غالب انجام دادهاند. با این وجود، باید همچنان برای تمرکز روی این هدف تلاش کرد.
۱۹۸۲: اولین نشست سازمان ملل در مورد مردم بومی
سازمان ملل متحد با تشکیل جلسه کارگروه جمعیت بومی سازمان ملل متحد در کمیسیون فرعی ارتقا و حمایت از حقوق بشر، اولین نشست در مورد مردم بومی را برگزار کرد.
۱۹۹۵: روز جهانی مردم بومی
اولین روز جهانی مردم بومی توسط مجمع عمومی سازمان ملل جشن گرفته شد.
۲۰۰۵ – ۲۰۱۵: دهه جوامع بومی
سازمان ملل سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ را «دهه اقدام و کرامت» برای جوامع بومی اعلام کرد.
۲۰۱۹: سال زبانهای بومی
بعد از گزارش سال ۲۰۱۶ در مورد خطر انقراض بیش از ۲۰۰۰ بومی، سازمان ملل سال ۲۰۱۹ را به منظور افزایش آگاهی، سال بینالمللی زبانهای بومی اعلام کرد.
امروز چه کار کنیم؟
۱. درباره گروههای بومی مطالعه کنید
خواندن تاریخچه بومیان همیشه جالب است. آنها باورها، آداب و رسوم، زبانها و فرهنگهای خاص خود را دارند. سبک زندگی روزمره آنها اغلب همراه با طبیعت است، مثل ارتباط با حیوانات، درختان، گیاهان خاص، یا دریاچهها و رودخانهها.
۲. یک زبان بومی یاد بگیرید
سازمان ملل سال ۲۰۲۲ -۲۰۳۲ را دهه زبانهای بومی اعلام کرد. هدف از این نامگذاری، جلب توجه نسبت به زبانهای در حال مرگ است. بیشتر آنها در مدارس تدریس نمیشوند.
۳. در کنار گروههای بومی باشید
بهترین راه برای جشن گرفتن این روز، عهد بستن در کنار گروههای بومی است. مردم بومی این حق را دارند که آزادانه زندگی و سبک زندگی خود را انتخاب کنند. حفاظت از حقوق آنها از حقوق شما در درازمدت محافظت میکند.
۵ واقعیت جالب در مورد مردم بومی
۱. ۸۰ درصد از تنوع زیستی جهان
حدود ۸۰ درصد از تنوع زیستی جهان در مکانهایی است که گروههای بومی در آن زندگی میکنند.
۲. ۴۰۰۰ زبان بومی
۵۰۰۰ جامعه بومی در جهان دارای حدود ۴۰۰۰ زبان هستند.
۳. نرخ بالای فقر
با اینکه جوامع بومی فقط پنج درصد از جمعیت جهان را تشکیل میدهند، اما ۱۵ درصد از جمعیت فقیرجهان هستند.
۴. طول عمر کوتاه
جوامع بومی، به دلیل عدم آگاهی، طول عمر کوتاهتری دارند، زیرا در اثر بیماریهای قابل پیشگیری مانند مالاریا و H.I.V میمیرند.
۵. رهبران حفاظت از محیط زیست
مطالعات نشان دادهاند که جانوران و گیاهان و تنوع زیستی در جایی که مردم بومی زندگی میکنند رشد کرده و شکوفا میشوند.
چرا روز جهانی مردم بومی مهم است؟
۱. جشنی بومیان است
بومیان نه تنها بخش مهمی از تاریخ ما را تشکیل میدهند، بلکه برای داشتن یک زندگی پربار روشهای خاص خود را دارند. فرهنگ، آداب و رسوم و سنتهای مردم بومی به دلیل منحصر به فرد بودنشان بسیار جالب است.
۲. جشنی برای زبانهای بومی است
زبان، هویت یک قوم را میسازد. آواشناسی، قواعد دستور زبان و سبکهای رسمی/غیررسمی هر زبان، در مورد اینکه یک جامعه از کجا آمده و تاریخچه آن چطورشکل گرفته است، صحبت میکنند. میگوید. مشکل اصلی زبانهای بومی، خطر انقراض آنها است و باید برای حفظ آن تلاش کنیم.
۳. جشنی برای آزادی زندگی است
آزادی عمل نباید از کسی سلب شود. آزادی در آداب و رسوم، سنتها و سبک زندگی عمومی یکی دیگر از جنبههای مهم زندگی است. به همین دلیل و بسیاری دلایل دیگر، باید به مردم بومی بپیوندیم تا به حق خود برسند و هر طور که دوست دارند زندگی کنند.